Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy w celu wprowadzenia równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (druk sejmowy 1319) przewiduje wprowadzenie od 1 stycznia 2022 r. następujących zmian w przepisach dotyczących uprawnień rodzicielskich:
- Przyznanie uprawnień z 1421 Kodeksu pracy pracownikowi – rodzicowi dziecka w wieku ukończenia przez nie 6 roku życia. Takiemu pracownikowi przysługiwałoby prawo złożenia (papierowego lub elektronicznego) wniosku o wykonywanie pracy w przerywanym systemie czasu pracy, lub ruchomym bądź indywidualnym rozkładzie czasu pracy. W ocenie projektodawców elastyczne formy wykonywania pracy dla wszystkich rodziców dzieci poniżej wieku szkolnego usprawni sprawowanie opieki.
- Wprowadzenie przepisu, że zasadą byłyby 8 tygodniowe części urlopu rodzicielskiego i pierwsza część urlopu rodzicielskiego nie mogłaby wynosić 6 tygodni. Część urlopu rodzicielskiego mogłaby być krótsza niż 8 tygodni tylko w dwóch przypadkach: pierwszej części urlopu rodzicielskiego, która w przypadku przyjęcia przez pracownika, o którym mowa w art. 183 § 1 Kodeksu pracy, na wychowanie dziecka w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia, nie może być krótsza niż 3 tygodnie oraz sytuacji, gdy pozostała do wykorzystania część urlopu jest krótsza niż 8 tygodni.
- Wprowadzenie urlopu ojcowskiego w wymiarze 6 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia. Projektodawcom chodziło o to, żeby urlop ojcowski nie był wykorzystywany w niższym wymiarze dlatego wymiar został określony sztywno, a nie „w wymiarze do 6 tygodni).
- Zwiększenie wymiaru wolnego z tytułu wychowywania dziecka w wieku do 14 lat do 40 godzin albo 5 dni w razie zatrudnienia na cały etat. (zmiana art. 188 Kodeksu pracy).
- Zobowiązanie Ministra Pracy do uwzględnienia w rozporządzeniu w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przypadków pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem oraz innych zdarzeń, do których doszło wskutek działania siły wyższej.
Autorzy planowanych rozwiązań prawnych twierdzą, że projektowana zmiana będzie miała pozytywny wpływ na rynek pracy. Proponowane przepisy zwiększą możliwości pozostania na rynku pracy dla mężczyzn i kobiet pełniących obowiązki opiekuńcze. Zmiany te – w ocenie projektodawców – pozwolą również na łatwiejsze godzenie obowiązków zawodowych i opiekuńczych oraz opiekę nad dzieckiem w czasie choroby lub wystąpienia siły wyższej innego rodzaju. Ponadto, zdaniem projektodawców projekt realizuje postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE, która powinna zostać wdrożona do polskiego porządku prawnego do 2 sierpnia 2022 r.
