Gdy upały powrócą część I
Lato dopiero się zaczęło i pierwsze upały już dały się we znaki. Warto wiedzieć, jakie obowiązki ma pracodawca wobec pracowników, gdy jest bardzo gorąco. Jak zwykle, najwcześniej o obowiązkach związanych z ochroną zdrowia pracowników w takim czasie, przypomniała Państwowa Inspekcja Pracy (Źródło).
Główny Inspektor Pracy – Katarzyna Łażewska-Hrycko zwróciła się do pracodawców o respektowanie prawa pracowników do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz podjęcie niezbędnych działań mających na celu złagodzenie skutków ich narażenia na wysokie temperatury. Gdy temperatura na stanowiskach pracy przekracza 28 C, a na otwartej przestrzeni 25 C – pracodawca powinien zapewnić pracownikom nieodpłatnie zimne napoje. Napoje powinny być dostępne stale, w ilości zaspokajającej potrzeby zatrudnionych. Szefowa PIP przypomniała też, że przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub wymagających zapewnienia należytej higieny procesów technologicznych, pracodawca zobowiązany jest zapewnić do celów higienicznych co najmniej 90 litrów wody dziennie na każdego pracownika. Przy pracy na otwartej przestrzeni pracownicy powinni mieć możliwość odpoczynku przed upałem w miejscu zacienionym i zadaszonym. Warto także zadbać, aby nosili nakrycia głowy i przewiewne ubrania zapewniające ochronę przed promieniowaniem UV oraz – jeśli to możliwe – wykonywali swoje obowiązki w chłodniejszych porach dnia.
Należy pamiętać o używaniu i utrzymywaniu w pomieszczeniach pracy w stałej sprawności i czystości urządzeń wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych a także zabezpieczeniu okien przed nadmiernym nasłonecznieniem, np. poprzez rolety i żaluzje – zwróciła uwagę Główny Inspektor Pracy. Klimatyzacja i wentylacja stosowana w pomieszczeniach pracy nie może powodować przeciągów ani wyziębienia pomieszczeń, a strumień powietrza nie powinien być kierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.
Podczas upałów PIP szczególnie zwraca uwagę na organizację pracy wykonywanej w warunkach szczególnie niebezpiecznych i wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej, a także na bezpieczeństwo kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Trzeba pamiętać o zakazie zatrudniania pracowników młodocianych w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30⁰ C, a wilgotność względna powietrza – 65%.
Główny Inspektor Pracy zaapelowała także do pracodawców o skracanie czasu pracy podczas upałów, w szczególności tym pracownikom, których dzienny wymiar czasu pracy przekracza 8 godzin. Pracodawcy mogą też wprowadzać rotację na stanowiskach pracy i dodatkowe przerwy, aby umożliwić pracownikom ochłodzenie się i regenerację sił. Skrócenie czasu pracy i dodatkowe przerwy nie mogą jednak powodować obniżenia należnego pracownikom wynagrodzenia.
Także Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zwraca uwagę, że w sytuacji, gdy ze względu na warunki atmosferyczne dochodzi do pogorszenia warunków pracy, pracodawca powinien podjąć działania, by je poprawić (Źródło).
Przykładem takich działań wg Ministerstwa może być: skrócenie czasu pracy pracowników, wprowadzenie dodatkowych przerw w pracy, zapewnienie klimatyzowanych pomieszczeń do odpoczynku oraz zapewnienie klimatyzacji w pomieszczeniach pracy. W swoich wyjaśnieniach Ministerstwo doprecyzowało m.in. kwestię przysługujących pracownikom napojów.
Zmniejszenie związanych z upałami uciążliwości pracy w pomieszczeniach jest możliwe między innymi dzięki zapewnieniu właściwej wentylacji oraz klimatyzacji pomieszczeń. Stosowanie takich rozwiązań zwalnia pracodawcę z obowiązku zapewnienia napojów pracownikom wykonującym pracę w pomieszczeniach zamkniętych, o ile temperatura w takich pomieszczeniach nie przekracza 28 stopni Celsjusza. Kiedy temperatura w pomieszczeniu jest wyższa, pracodawca musi zapewnić pracownikom napoje. W takiej sytuacji nie ma znaczenia to, czy stanowisko pracy jest wyposażone w klimatyzację czy też nie. W przypadku osób pracujących na otwartej przestrzeni pracodawca ma obowiązek zapewnienia napojów, gdy temperatura przekracza 25 stopni Celsjusza. Niezależnie od tego, czy praca jest wykonywana w pomieszczeniu czy na otwartej przestrzeni, napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.
Ministerstwo zwróciło też uwagę, że nierespektowanie przez pracodawcę tego obowiązku stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1 do 30 tys. złotych.
